Historia Regionu
Tomaszów Lubelski Bełz Rawa Ruska
Siedliska gm. Lubycza
Praca w całości dotycząca fabryki fajansu, ale i właścicieli tabularnych wraz z danymi źródłowymi zostanie wydana w tegorocznych (2018) Rocznikach Tomaszowskich.
Wyciąg z akt tabularnych (hipoteki), o zakupie Siedlisk przez Marcina Górskiego 2 czerwca 1827 roku. Dokument jest prezentowany po raz pierwszy i jest to jeden z wielu dokumentów dotyczący pełnej już listy właścicieli Siedlisk w XIX wieku.Po Marcinie Górskim zachowała się do czasów obecnych prawdopodobnie tylko jedna pamiątka, jest nią nagrobek Teresy Górskiej przy cerkwi z bardzo osobistym wyznaniem Marcina. Zachowała się również wzmianka o ufundowaniu cerkwi drewnianej w 1830 roku, jednak tutaj jest sprzeczność z innymi opisami, i nie jest pewne czy była to budowa, czy tylko rozbudowa. A co wiemy o samym zakupie? Marcin Górski odkupuje Siedliska od długoletniego właściciela Siedlisk (ponad 30 lat), który dokonał niesamowitej rozbudowy Siedlisk, a jego praca na rzecz wprowadzonych innowacji została doceniona i w roku 1812 Siedliska otrzymały tytuł "Gospodarstwa Wzorowego" w cyrkule żółkiewskim (województwie), ale o poprzednim właścicielu będziemy jeszcze pisać, a wiemy o nim znacznie więcej niż o Górskim. Górski był właścicielem tylko kilka lat, już w roku 1832 czytamy ze Siedliska są współwłasnością, a w roku 1834 (być moze 1843) właścicielem większościowym współwłasności zostaje Felix von Uściński i nie jest pewne czy dzieli te współwłasność z Górskim...
Stara kamienna studnia w Siedliskach, znajdująca się na byłych terenach dworski, obecnie na terenie należącym do leśniczówki. Zarośnięta krzakami jakby zapomniana, jednak z pewnością znana większości mieszkańców. Od lat krążyły z nią związane legendy, jednak wszystkie dotyczyły okresu wojennego i hipotez na temat co w niej zostało zasypane. A co można powiedzieć o tym miejscu? O samej studni niezbyt wiele, jednak raczej jest zdecydowanie starsza jak budynki które pokrótce omówię poniżej. Już na mapie Miega (załączona poniżej) z lat 1763-87, widoczny jest kompleks budynków składający się w kształt kwadratu, studnia znajdowała się przy szerszym wejściu do placu pomiędzy budynkami. Był to zespół mieszkalno- gospodarczy zaplecze dworu pierwotnie, a może i w tym miejscu stał sam dwór(to tylko hipoteza)… kilkanaście lat później mieszkał tam między innymi Michał Lasowy ze swoją żoną Teklą z Kolasowych. Co ciekawe w tym samym okresie pojawia się w Siedliskach dwóch Lasowych, jeden na terenach wiejskich drugi na dworskich i prawie przez cały XIX wiek ten podział rodzin Lasowych można odnotować. Jeszcze miesiąc temu miałem ciekawą teorie ich pojawienia się w Siedliskach, dzisiaj to weryfikuje ponieważ uważam ze przybyli ciut wcześniej niż to wynika z dokumentów, a ich pojawienie się mogło być związane z osobą Tębickiego, ale o tym innym razem, wracamy do budynków. Prawie przez cały okres istnienia jest to największy zespół budynków w Siedliskach, nawet nowo powstały browar (późniejsze koszary, następnie pałac Sapiehów) o którym pierwszą wzmiankę odnotowujemy w 1802 roku, nie dorównuje wielkością tym budynkom. Oczywiście główna analiza polega z map, ale nie tylko. W połowie XIX wieku tereny te zostają wydzierżawione wojsku kompleks ten przeznaczono na stajnie dla koni oraz na magazyn dla pasz i tutaj możemy bardziej powiedzieć coś o ich wielkości, budynki te musiały pomieścić około 130-150 koni i pasze dla nich. O ilości koni wiemy z różnych źródeł, wiemy ze były to koszary kawalerii oraz żandarmerii. O ilości żandarmerii nie mam pojęcia, jednak o stanie kawalerii wiemy co nie co z kilku źródeł. Gdy w miejscowości Hujcze (10 km od Rawy) wybuchł bunt chłopski wysłano tam 50 żołnierzy nam nie znanych i około 100 osób kawalerii z Siedlisk, kawaleria z powodu braku wyżywienia prawie tak szybko jak przybyła zmuszona została do powrotu do koszar. Zaś z informacji wydanych przez zarząd majątku (rawskiego) Adama Sapiehy, wiemy że w Siedliskach stacjonował jeszcze w roku 1886 szwadron kawalerii, czyli ponad 100 żołnierzy (liczebność różnie jest podawana, nie chce wprowadzać w błąd). Nie mam pojęcia co stało się z tymi budynkami po objęciu Siedlisk przez Pawła w latach 90-tych XIX wieku, Matylda w swojej książce wspomina o studni, jednak nie mam pojęcia czy o tej, na mapach z początku XX wieku budynki także są oznaczone, jednak z braku informacji sam będę wdzięczny w tym wypadku za pomoc… Ryszard Gawrys.
Mapa koszar z 1880 (oznaczona studnia i budynki)
Pocztówka z Siedlisk, autorstwa Tomasz i Lukasz Łuszczyńscy
Początek lat 70 tych ubiegłego wieku. Strażacy z Siedlisk w akcji podczas zawodów w Rudzie Żurawieckiej. Osoby rozpoznane: Stanisław Gut, Stanisław Gawryś, Ryszard Kopczacki.